Dịch tả lợn Châu Phi (African Swine Ferver - ASF) đang tiếp tục có những diễn biến phức tạp tại Việt Nam, cách phòng tránh bệnh dịch tả heo châu Phi để người nông dân cần phải tiêm phòng vaccine.

Hiện có 2 loại vaccine dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) là NAVET-ASFVAC của Công ty cổ phần thuốc thú y Trung ương NAVETCO và AVAC ASF LIVE của Công ty cổ phần AVAC Việt Nam nghiên cứu, sản xuất và được cấp Giấy chứng nhận lưu hành.

Ảnh minh họa (nguồn internet)

Theo đó, để chủ động phòng, chống bệnh DTLCP và sử dụng vaccine DTLCP an toàn, hiệu quả, ngày 24/7/2024 Bộ NN&PTNT có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các sở, ngành, chính quyền các cấp của địa phương tiếp tục triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng, chống bệnh theo đúng tinh thần chỉ đạo tại các văn bản của Đảng, Nhà nước, quy định của Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thú y và xem xét, quyết định việc sử dụng vaccine DTLCP.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ tình hình dịch bệnh, chỉ đạo cơ quan chuyên môn tham mưu việc sử dụng vaccine DTLCP để phòng, chống dịch bệnh tại địa phương; tổ chức lấy mẫu giám sát, đánh giá sau tiêm phòng vaccine.

Lưu ý trong quá trình triển khai tiêm phòng vaccine DTLCP, có thể các đàn lợn của địa phương đã nhiễm virus DTLCP thực địa và các mầm bệnh khác, nhưng chưa có biểu hiện triệu chứng lâm sàng, nên khi đàn lợn được tiêm vaccine DTLCP, rất có thể có phản ứng, phát bệnh, bị chết và buộc phải xử lý ổ dịch, tiêu hủy lợn bệnh theo quy định.

Các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền địa phương, Công ty cổ phần thuốc thú y Trung ương NAVETCO và Công ty cổ phần AVAC Việt Nam trong việc triển khai sử dụng vaccine phòng bệnh DTLCP theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.

Các địa phương báo cáo kết quả sử dụng vaccine DTLCP (nếu có), cũng như kịp thời có văn bản phản ánh đầy đủ, chính xác những khó khăn, vướng mắc đến Bộ NN&PTNT (qua Cục Thú y) để phối hợp, xử lý.

Đối với Công ty cổ phần thuốc thú y Trung ương NAVETCO và Công ty cổ phần AVAC Việt Nam, Bộ NN&PTNT yêu cầu xây dựng kế hoạch sản xuất, cung ứng vaccine DTLCP theo nhu cầu sử dụng trong nước và xuất khẩu, bảo đảm chất lượng, an toàn và hiệu lực theo đúng quy định.

Các doanh nghiệp chịu trách nhiệm kiểm nghiệm chất lượng toàn bộ các lô vaccine DTLCP sản xuất trước khi đưa vào kinh doanh, sử dụng. Đồng thời, tiếp tục phối hợp gửi mẫu vaccine tới Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc thú y Trung ương I thuộc Cục Thú y để kiểm tra chất lượng đủ ít nhất 10 lô vaccine sản xuất liên tiếp.

Các doanh nghiệp hướng dẫn các địa phương về tiêu chí kỹ thuật, lựa chọn lợn đáp ứng điều kiện để tiêm phòng vaccine DTLCP. Đồng thời, chủ động, tiếp tục thực hiện giám sát chất lượng vaccine và chịu trách nhiệm về chất lượng vaccine khi cung ứng trên thị trường; có kế hoạch ứng phó, sẵn sàng khắc phục trong các trường hợp rủi ro không mong muốn xảy ra khi sử dụng vaccine DTLCP.

Hai doanh nghiệp tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đối tác quốc tế và các đơn vị liên quan để tổ chức nghiên cứu, đánh giá chất lượng, hiệu quả của vaccine DTLCP trên các đối tượng lợn khác nhau và độ tuổi khác nhau, độ ổn định và kéo dài thời hạn sử dụng vaccine.

Đối với Cục Thú y, Bộ NN&PTNT yêu cầu Cục chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật đối vối các địa phương, các doanh nghiệp trong việc kiểm soát chất lượng, sử dụng vaccine DTLCP.  Phối hợp với các chuyên gia quốc tế, nhất là chuyên gia Hoa Kỳ để tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp tổ chức nghiên cứu, sản xuất vaccine DTLCP cho các đối tượng lợn khác (lợn nái, lợn đực giống) ở các lứa tuổi khác nhau; tổ chức nghiên cứu, đánh giá sử dụng vaccine tại thực địa.

Hiện có 2 loại vaccine DTLCP là NAVET-ASFVAC của Công ty cổ phần thuốc thú y Trung ương NAVETCO và AVAC ASF LIVE của Công ty cổ phần AVAC Việt Nam nghiên cứu, sản xuất và được cấp Giấy chứng nhận lưu hành.

Đây là những vaccine phòng bệnh DTLCP thương mại đầu tiên được cấp phép lưu hành, đặc biệt trong bối cảnh sau hơn 100 năm qua chưa có vaccine thương mại trong phòng bệnh DTLCP được cấp phép trên thế giới.

Trước đó, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo Cục Thú y và các cơ quan quản lý chuyên ngành thú y các tỉnh, thành phố và các doanh nghiệp tổ chức giám sát chất lượng, giám sát sử dụng 600.000 liều vaccine trong điều kiện chăn nuôi thực tiễn tại Việt Nam.

Kết quả đến tháng 7/2023, đã có hơn 650.000 liều vaccine DTLCP được kiểm soát chất lượng đạt 100%; sử dụng an toàn theo hướng dẫn của nhà sản xuất tại hơn 40 tỉnh, thành phố trên phạm vi cả nước. Lợn tiêm phòng đều khỏe mạnh và sinh trưởng bình thường, tỉ lệ lợn được tiêm vaccine có đáp ứng miễn dịch sinh kháng thể cao, đạt trung bình trên 95%.

Bộ NN&PTNT đã tổ chức họp, đánh giá việc kiểm soát chất lượng và sử dụng 600.000 liều vaccine tại hơn 40 tỉnh, thành phố, cho kết quả an toàn, vaccine có hiệu lực. Căn cứ quy định của pháp luật Việt Nam, đề xuất các vaccine DTLCP trên đủ điều kiện để được phép lưu hành, sử dụng rộng rãi trên phạm vi cả nước.

Bên cạnh đó, theo đề nghị của một số quốc gia, Việt Nam đã hỗ trợ, cử chuyên gia và phối hợp tổ chức tiêm phòng 2 loại vaccine DTLCP trên.

Cụ thể, vaccine NAVET-ASFVAC của Công ty cổ phần thuốc thú y Trung ương NAVETCO đã được sử dụng tại Cộng hòa Dominica cho kết quả tốt. Bộ Nông nghiệp nước Cộng hòa Dominica đã có Công thư cảm ơn, đánh giá cao sự hỗ trợ của Bộ NN&PTNT Việt Nam, các đơn vị chuyên môn và doanh nghiệp Việt Nam, mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, tiến tới bán vaccine để sử dụng tại Cộng hòa Dominica.

Vaccine AVAC ASF LIVE của Công ty cổ phần AVAC Việt Nam đã được sử dụng để tiêm cho các đàn lợn và đánh giá thận trọng tại Philippines. Cơ quan có thẩm quyền của Philippines đã công bố kết quả đánh giá vaccine đạt an toàn, 100% lợn được tiêm vaccine AVAC ASF LIVE có đáp ứng miễn dịch sinh kháng thể. Hiện nay, các cơ quan thẩm quyền của Philippines đang thúc đẩy để các doanh nghiệp của Philippines khẩn trương hoàn tất các thủ tục đăng ký nhập khẩu vaccine DTLCP của Việt Nam.

Theo đánh giá độc lập của đoàn chuyên gia của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ vào tháng 4-5/2023 dựa trên các kết quả nghiên cứu, sản xuất, kiểm nghiệm, khảo nghiệm, cấp phép lưu hành và giám sát sử dụng vaccine tại Việt Nam, đã khẳng định kết quả nghiên cứu, sản xuất vaccine DTLCP của Việt Nam tương đồng với kết quả nghiên cứu của phía Hoa Kỳ. Việc tổ chức đánh giá, kiểm soát chất lượng vaccine DTLCP (vô trùng, an toàn và hiệu lực) của Việt Nam phù hợp với các tiêu chuẩn của quốc tế, trong đó có tiêu chuẩn đánh giá chất lượng vaccine do các nhà khoa học xây dựng và đã được trình lên Tổ chức Thú y thế giới (OIE/WOAH) để xem xét, thông qua.

Thu Thảo (t/h)