Cây ổi là loại cây ăn trái được trồng phổ biến ở khắp các tỉnh thành nước ta. Để có được những quả ổi ngon ngọt, thơm đòi hỏi người trồng phải có kiến thức, kinh nghiệm, kỹ thuật trồng và chăm sóc cây. Việc trồng ổi cần phải tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản như chọn giống, chuẩn bị đất đai, gieo hạt, tưới nước và bảo vệ cây trồng khỏi sâu bệnh. 

Ổi giống. Ảnh minh hoạ (nguồn internet) 

1. Thời vụ, đất trồng

Thời vụ trồng ổi: Cây ổi là loại cây dễ trồng và có thể canh tác quanh năm nếu được chăm sóc đúng quy trình, đặc biệt là khi trồng trong vườn. Tuy nhiên, thường thì thời điểm trồng cây ổi nên ưu tiên vào mùa xuân, khoảng từ tháng 2 đến tháng 3. Lúc này, thời tiết có mưa nhỏ và độ ẩm đủ, giúp cho cây ổi phát triển nhanh chóng và thuận lợi hơn.

Chuẩn bị đất trồng: Cây ổi có thể phát triển trên nhiều loại đất, nhưng đất màu mỡ thường cho năng suất và chất lượng quả cao hơn. Đất không được quá trũng và phải có khả năng tiêu thoát nước khi mưa. Nếu trồng trên đất thấp trũng, cần lên luống cao khoảng 50-60cm. Khoảng cách trồng giữa các cây là 3,5-4m.

Trước khi trồng, cần đào hố kích thước 50x50x50cm và bón lót phân chuồng hoai mục 3-5kg, hoặc phân hữu cơ vi sinh ở liều lượng tương đương cùng với 0,5kg super Lân và 0,3kg NPK lót (5:10:3) trộn đều với đất và lấp đầy hố. Sau đó, phủ đất mặt lên khoảng 10cm so với vị trí trồng.
 
Trong quá trình trồng, cần đặt cây nổi so với mặt ruộng/vườn và đặt cây giống ngay giữa hố trồng. Sau khi tháo bầu cây giống, cần lấp đất bằng mặt bầu, ấn chặt đất xung quanh để hạn chế cây bị long gốc. Cắm cọc cạnh cây và buộc cây vào cọc để đảm bảo cây đứng thẳng và không bị gió lay. Sau khi trồng, cần tưới ngay để giúp cây nhanh bén rễ và có thể sử dụng các chế phẩm kích thích ra rễ. Nên đào hố trước khi trồng từ 2 đến 4 tuần để đất ổn định trước khi trồng.

Chọn giống trồng: Khi lựa chọn giống ổi, cần xem xét các điều kiện canh tác và sở thích của người tiêu dùng để đạt được lợi ích kinh tế tối đa. Trong số nhiều giống ổi, giống Thái Lan, ổi xù, ổi bo, ổi Đài Loan là những giống phổ biến nhất. Tuy nhiên, với sự xuất hiện ngày càng nhiều của các giống ổi khác nhau, chúng ta cần phải nghiên cứu và cân nhắc kỹ càng trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Bất kể là giống ổi nào, cây giống cần phải có nguồn gốc rõ ràng, được sản xuất và cung cấp bởi cơ sở uy tín, và được cấp phép đầy đủ bởi các cơ quan có thẩm quyền. Khi lựa chọn giống và cây giống ghép, cần có hồ sơ ghi đầy đủ các biện pháp xử lý cây con, hoặc cành chiết ghép, thời gian, mục đích xử lý,… Yêu cầu đối với cây ghép là phải có ít nhất một đợt mầm dài từ 15cm trở lên và không có lộc non.

Dụng cụ trồng: Bạn có thể trồng trực tiếp cây ổi ra đất ruộng, đất vườn nếu diện tích rộng. Bạn cũng có thể tận dụng thùng xốp, chậu trồng cây để trồng ổi khu vực ban công, sân thượng.

2. Kỹ thuật trồng ổi

Có thể nhân giống ổi bằng 2 phương pháp trồng bằng hạt hoặc giâm cành. Cụ thể cách nhân giống của các phương pháp như sau:

Nhân giống bằng hạt: Tốt nhất là nên thu hái hạt từ trái ổi chín tự nhiên. Chọn những quả lớn, chắc và bổ để lấy hạt, loại bỏ vỏ nhầy và phơi dưới ánh nắng nhẹ cho đến khi khô giòn. Để bảo quản hạt, hãy để chúng ở nơi khô ráo và kín đáo để tăng tỷ lệ nảy mầm. Bạn nên gieo hạt vào đầu xuân hoặc giữa mùa hè. Khi cây giống đã cao khoảng 15 đến 20cm, bạn có thể tiếp tục ươm trên đất cao và đủ ẩm.

Nhân giống chiết cành: Nếu muốn trồng ổi theo phương pháp chiết cành, hãy chọn những cành có vỏ trung bình, không bị xù xì. Thời gian tốt nhất để chiết cành là trong mùa nóng và ẩm, khi cây đang phát triển nhựa. Chọn cành từ cây mẹ đã được bói, bóc vỏ, loại bỏ tất cả tơ để tránh sự dẫn thủy liền sẹo. Sau đó, đợi cho nhựa khô rồi tạo ra mô sẹo sau 3 đến 5 ngày để bó bầu và trồng vào đất.

3. Chăm sóc cây ổi

Tưới nước: Tưới nước định kỳ từ 2 ngày/lần, liều lượng khoảng 5 lít mỗi gốc. Giai đoạn lưu ý tưới nước cần lưu ý là khi cây ra hoa và quả đang lớn. Tưới nước với lượng vừa đủ, cần chú ý đến khả năng thoát nước của môi trường trồng. Có thể thay đổi lượng nước tưới phụ thuộc vào thời tiết.

Làm cỏ dại: Nên tiến hành làm cỏ thường xuyên để tạo không gian thông thoáng cho cây sinh trưởng, tránh tình trạng cạnh tranh dinh dưỡng xảy ra. Làm cỏ đều đặn kết hợp xới xáo gốc để hạn chế các mầm bệnh xảy ra. Tuy nhiên hạn chế sử dụng thuốc diệt cỏ, khiến đất bị ô nhiễm. Ưu tiên sử dụng biện pháp thủ công để diệt cỏ dại.

Bọc nilon cho quả: Để đảm bảo chất lượng quả và tránh bị nhiễm sâu bệnh cho đến khi thu hoạch, cây trồng khi đã cho trái có đường kính khoảng 2-2.5cm cần được bọc quả. Phương pháp đơn giản là sử dụng túi lưới xốp và túi nylon có kích thước 10x12cm lồng vào nhau để bọc từng trái ôi. Trong đó, túi lưới xốp sẽ nằm bên trong và túi nylon sẽ bọc bên ngoài. Sau khi bọc, cần dính kín miếng ở phần cuống hoặc phần cành gần quả. Phương pháp này không chỉ giúp bảo vệ quả khỏi sâu bệnh mà còn giúp nâng cao độ sáng bóng cho quả.

Bón phân: Cần cung cấp dinh dưỡng cho cây ổi  cho cây từ khi trồng đến khi thu hoạch. Trong năm đầu tiên, cần bón phân N:P:K với tỷ lệ 12:15:18 và chia làm bốn lần bón phân mỗi lần, mỗi lần bón 100g NPK và 50g amon sunphat. Trong năm thứ hai, cũng cần bón phân bốn lần như năm đầu, nhưng tăng tỷ lệ các loại phân gấp đôi. Tới năm thứ 3 sau trồng, lượng phân bón tăng gấp 3 lần so với năm đầu, sử dụng 50gram magie sunphat cho mỗi lần bón. Từ năm thứ 4 trở đi, sau khi hoa nở rộ, cần bón thêm phân trước khi ra hoa khoảng một tháng, đặc biệt là phân đạm giúp cây nở nhiều hoa. Đạm, lân và kali đều rất quan trọng cho sự phát triển của cây: đạm giúp cây nhanh lớn và phát triển nhiều chồi, lân giúp cây nảy chồi, đẻ nhánh ra hoa, ra quả và tăng sức đề kháng, còn kali giúp tăng độ cứng rắn của quả và giúp tránh rụng quả.

Phòng ngừa sâu bệnh hại: Cần bảo quản vườn cây bằng cách đảm bảo chăm sóc cân đối và vệ sinh định kỳ. Sử dụng phân hữu cơ hoặc phân chuồng hoai mục cũng giúp giảm thiểu tác động của sâu bệnh hại cây. Để trừ sâu róm và các loại sâu ăn lá khác, có thể sử dụng Karate 2,5EC để phun trừ. Trong khi đó, ổi Đài Loan thường bị tấn công bởi rầy rệp, rệp sáp, rệp bông, rệp vẩy, có thể sử dụng Oshin hoặc Acetmitripid để phun trừ.

Ruồi đục quả thường gây hại vào tháng 6 và tháng 7, đặc biệt trong mùa mưa. Để hạn chế sự phát triển của đối tượng này, cần giữ vườn cây sạch sẽ và thu nhặt những quả bị tấn công để xử lý. Nếu mật độ ruồi đục quả cao, bả dẫn dụ cũng là một lựa chọn khả dụng. Để giúp quả phát triển tốt và đẹp hơn, có thể sử dụng biện pháp bao quả khi quả còn nhỏ.

4. Thu hoạch ổi

Ổi trồng từ hạt thường sẽ đến thời điểm thu hoạch sau khoảng 4 năm. Tuy nhiên, nếu trồng từ cành chiết thì sẽ có thể thu hoạch sau khoảng 2 năm. Thời điểm thu hoạch thường là khi quả bắt đầu chuyển sang màu xanh nhạt hơn. Nếu để lâu quá, quả sẽ chuyển sang màu vàng và mềm, không còn tươi ngon.

Thu hoạch ổi. Ảnh minh hoạ (nguồn internet)

Sau khi cây bắt đầu ra hoa, thời gian để cây đến thời điểm thu hoạch là khoảng 3 tháng. Từ năm thứ 3 đến năm thứ 5, sản lượng trung bình của cây ổi là khoảng 20 tấn trên mỗi ha. Tuy nhiên, từ năm thứ 6 đến năm thứ 8, sản lượng sẽ tăng lên đáng kể, khoảng hơn 50 tấn trên mỗi ha.

Việc chăm sóc cây ổi đúng cách và đầy đủ dinh dưỡng là cách tốt nhất để đạt hiệu quả cao trong quá trình trồng. Người trồng cần nắm bắt thông tin, kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ổi sẽ đem lại năng suất cao và chất lượng quả tốt như mong muốn. Điều này đảm bảo đáp ứng được nhu cầu sử dụng thực tế của gia đình hoặc cho mục đích kinh tế. Canh tác theo tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ giúp cho cây ổi đạt được lợi ích cao nhất. Hi vọng với những kiến thức MobiAgri chia sẻ, bạn sẽ trồng thành công cây ổi tại nhà dù theo quy mô lớn hoặc nhỏ.

Hồng Nhung (t/h)