Du khách được trải nghiệm tắm thuốc lá khi du lịch tại Sapa là một dịch vụ bạn không nên bỏ lỡ, rất tốt cho sức khỏe cũng như sảng khoái tinh thần. Tắm thuốc lá được “ra đời” từ nền văn hóa lâu đời của người Dao Đỏ, khi họ có cơ hội gắn bó với rừng núi nơi đây hàng trăm năm và đúc kết cho mình những bí quyết tắm thuốc lá bổ ích.

Tắm thuốc là là một nét văn hóa khá phổ biến trong cộng đồng của dân tộc Việt Nam nói chung và cộng đồng của người Dao nói riêng. Cụ thể, với những người Kinh thuộc khu vực miền Bắc, ai ai cũng biết đến bài tắm thuốc bằng lá sài gai cho những trẻ em sơ sinh có được cơ thể khỏe mạnh, tránh những bệnh ngoài da. Người Dao cũng thế, họ cũng có những bài thuốc lá đặc trưng riêng của dân tộc với những tác dụng hữu ích khác nhau.

Nói về sự đa dạng, có lẽ người Dao sở hữu nhiều bài tắm với nhiều công dụng hơn hẳn nhờ vào sự “ưu đãi” mà thiên nhiên ban tặng. Từ xa xưa, người Dao sinh sống chủ yếu ở dãy núi Hoàng Liên Sơn, họ luôn giữ cho mình thói quen tắm thuốc hằng ngày để có được sức khỏe tốt. Vào những ngày cuối cùng của năm, người Dao lại náo nức lên rừng và hái các loại thuốc, thảo dược gia truyền để tắm gội sạch sẽ, đón chào một năm mới với mong muốn gặp nhiều điều thịnh vượng, may mắn trong cuộc sống đến với mình. 

Vào những ngày sinh hoạt quanh năm, nếu khi nào lao động vất vả hay thời tiết thay đổi, khiến cơ thể họ mệt mỏi, đau đầu, khàn tiếng và thậm chí là đau nhức xương khớp, người Dao cũng sẽ chọn phương pháp tắm lá thuốc để “bài trừ” những cơn đau đấy.

Bí quyết tắm thuốc lá hiệu quả

Người Dao sinh sống tại khu vực Sapa nên nguồn tài nguyên mà họ có được rất dồi dào, đặc biệt là khu rừng nguyên sinh với tuổi thọ lâu năm với nhiều loại thực vật đa dạng, phong phú. Bởi vậy, bài thuốc lá của người Dao hiệu quả cao.

Thuốc tắm của người Dao rất đang dạng, được dựa trên một số loại thuốc cơ bản và số lượng nguyên liệu sẽ được thay đổi tùy theo mục đích sử dụng. Thông thường, một bài tắm thuốc lá có số lượng thuốc lớn, dao động khoảng từ 10 đến 120 loại, tùy thuộc vào nhiều họ thực vật và dạng sống khác nhau.

Một số loại thực vật có công dụng tốt cho da phải kể đến như kim ngân, thìa là, lá khế, hoàng bá nam và long não. Đồng thời, có những nguyên liệu tốt cho xương khớp như thổ lục linh, bách quản, tam huyết, thanh táo, thiên niên kiện, tân quy, lá lốt và những loại thảo dược hữu dụng với quá trình tiêu hóa của cơ thể như máng tang, mạn khâu từ, sả, hồi, quế, thủy xương bồ...

Trước khi dùng thảo dược để nấu thuốc tắm, người Dao đều phơi khô. Nếu du khách có nhu cầu sử dụng thì sẽ được tắm với những loại thảo mộc tươi. Hỗn hợp thuốc lá sẽ được đun nóng khoảng chừng 30 phút, khi đó nước sẽ có màu đỏ đậm giống như màu rượu vang, có mùi thơm đặc trưng của các loại thảo mộc. Nước tắm có hiệu quả tối đa khi nhiệt độ khoảng từ 37 đến 40 độ C.

Những loại cây, thảo dược sau khi được phơi khô. Ảnh: Hồng Nhung

Bồn tắm thuốc đá đã được chuẩn bị sẵn để phục vụ du khách. Ảnh: Hồng Nhung

Công dụng hữu ích khi tắm thuốc lá

Tắm thuốc lá Dao đỏ không những là phương pháp chăm sóc sức khỏe hiệu quả mà còn là bản sắc văn hóa dân tộc độc đáo của người dân nơi đây. Vì thế, dịch vụ massage, xông hơi và tắm thuốc lá đã trở thành một dịch vụ không thể thiếu để cung cấp cho khách du lịch khi đến khám phá vùng núi Sapa.

Khi ngâm mình trong bồn tắm, với nhiệt độ cao sẽ giúp làn da của bạn giãn nở các lỗ chân lông, giúp da dễ hấp thụ những dưỡng chất cũng như tinh dầu có trong các loại thảo dược. Hỗn hợp thảo dược trong nước tắm có tác dụng lưu thông khí huyết, phục hồi thể lực, giải độc, giảm đau nhức, đồng thời tránh được một số bệnh xương khớp, phong thấp và cao huyết áp.

Đối với phụ nữ, thành phần của nước tắm với các thành phần thảo dược sẽ giúp dưỡng da, giữ độ ẩm và làm đẹp cho làn da. Đặc biệt là phụ nữ sau sinh, thảo dược có trong nước tắm giúp tăng cường hệ dịch cho cơ thể, phòng tránh các loại bệnh nhiễm khuẩn.

Đối với các bệnh liên quan đến xương khớp, huyết áp và phong thấp thì bạn cần thời gian tắm lâu hơn thì mới có thể hiệu quả được.

Một số trường hợp không nên tắm thuốc lá

Với người có tiền sử về bệnh tim mạch cũng như huyết áp thì tuyệt đối không tắm thuốc lá với nhiệt độ cao lên đến 39 độ.

Đối với người đanh có kỳ kinh nguyệt hay phụ nữ đang mang thai tuyệt đối không được tắm thuốc lá. Trong thời gian này, phôi thai đang phát triển nên rất mẫn cảm với nhiệt độ cao của bồn tắm thuốc lá, bởi nó rất nguy hiểm cho những thai nhi trong bụng.

Những người có bệnh lý về da như lở loét, viêm, mẫn cảm, nhiễm trùng… hay những vết thương sâu, lớn từ những tai nạn trước đó cũng nên tránh tắm thuốc lá.

Đối với trẻ nhỏ và người già vẫn có thể tắm thuốc lá. Tuy nhiên, họ cần được giám sát để tránh xảy ra một số trường hợp ngoài mong muốn như: khó thở, choáng váng, bị ngộp nước do chìm… và các trường hợp khác.

Khi bản thân cảm thấy đói hoặc quá nó sau khi ăn cũng tuyệt đối không tắm thuốc lá, nó rất có hại đến dạ dày của bạn cũng như làm giảm những công dụng từ việc tắm thuốc lá mang lại. Hơn nữa, tắm thuốc lá không dành cho những ai đang trong tình trạng say xỉn hoặc mồ hôi ra nhiều khi vừa tập thể thao ở cường độ cao. Trường hợp này dễ gây ra rối loạn nhịp tim, cơ thể của bạn sẽ bị rối loạn trong giai đoạn chuyển hóa và đặc biệt ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Hồng Nhung (t/h)