Tóm tắt bài viết:

Ước mơ về một xã hội phồn vinh, hạnh phúc, không còn bóc lột, áp bức, bất công đã sớm xuất hiện ngay từ buổi bình minh của lịch sử nhân loại. Đến đầu thế kỷ thứ XX, ước mơ đó đã dần trở thành hiện thực khi Cách mạng tháng Mười Nga thành công năm 1917. Chủ nghĩa xã hội đã kết thúc thời đại độc tôn của chủ nghĩa tư bản, mở ra thời đại cách mạng vô sản, thời đại cải cách và đổi mới, thời đại tiến lên chủ nghĩa xã hội. Tuy có lúc rơi vào khó khăn do sai lầm của một số nước, nhưng phong trào xã hội chủ nghĩa thế giới vẫn có những bước đi sáng tạo, đem lại sức sống mới cho lý luận và thực tiễn xã hội chủ nghĩa. 

NỘI DUNG

Cách đây hơn 30 năm, vào một đêm lạnh giá cuối năm 1991, Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) chấm dứt sự tồn tại. Các thế lực tư bản và phản động hí hửng vội vàng tuyên bố “Có thể kết liễu chủ nghĩa xã hội bằng “chiến thắng không cần chiến tranh” để chủ nghĩa tư bản trở thành “điểm đến cuối cùng của lịch sử”… Sự thật, từ đó đến nay thì hoàn toàn khác hẳn. Chủ nghĩa xã hội vẫn có sức sống mãnh liệt, trường tồn. 

Hồ đồ quy kết những “tội ác” của  chủ nghĩa xã hội

Chủ nghĩa xã hội (CNXH) là một tồn tại khách quan theo quy luật xã hội và thực tế CNXH vẫn tồn tại, phát triển trong cộng đồng quốc tế mà cả thế giới đang nhìn thấy hằng ngày. Chính phủ các nước tư bản phát triển hàng đầu thế giới vẫn thừa nhận và tôn trọng thể chế chính trị xã hội chủ nghĩa; tạo dựng và mong muốn mối quan hệ ngày càng mật thiết và tạo môi trường kinh tế bình đẳng với quốc gia phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Các nhà tư bản vẫn quan tâm đầu tư, hợp tác và phát triển sản xuất, kinh doanh ở các nước xã hội chủ nghĩa. Trong xu hướng toàn cầu hóa mạnh mẽ, tiếng nói kỳ thị CNXH trở thành lạc hậu và lạc lõng. Đó là sự cản trở phát triển, tiến bộ xã hội và mang tính cực đoan, thù địch. 
Thành công của Cách mạng tháng Mười và sự ra đời của nước Nga xã hội chủ nghĩa đã chấm dứt gần 3 thế kỷ chế độ tư bản chủ nghĩa độc tôn trên bản đồ chính trị thế giới; đã biến chủ nghĩa xã hội từ lý luận khoa học trở thành hiện thực sinh động; đã khai sinh ra một hình thái kinh tế - xã hội mới trong lịch sử nhân loại có thiên chức phủ định biện chứng hình thái tư bản chủ nghĩa. 

Sau chiến tranh thế giới lần thứ hai, chế độ xã hội chủ nghĩa được xây dựng ở hàng loạt quốc gia châu Âu, châu Á và khu vực Mỹ Latinh, tạo thành hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới. Trên bản đồ thế giới nửa sau thế kỷ XX, màu đỏ tượng trưng cho phong trào xã hội chủ nghĩa chiếm tỷ lệ gần như tương đương với màu trắng tượng trưng cho các nước tư bản chủ nghĩa.  

Chỉ tính riêng các quốc gia trong hệ thống xã hội chủ nghĩa có cùng mục tiêu xây dựng CNXH hiện thực, đã có thời chiếm gần 1/3 diện tích, 1/4 dân số và 40% sản lượng công nghiệp toàn thế giới. Với người lao động ở vị trí làm chủ xã hội, hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới đạt nhiều thành tựu vĩ đại; kinh tế phát triển rất mạnh mẽ, vượt qua chủ nghĩa tư bản về tốc độ tăng trưởng trong nhiều thập kỷ, công nghiệp hóa thành công, nhanh chóng xóa bỏ tình trạng nghèo nàn ở nhiều quốc gia, trở thành một lực lượng kinh tế - vật chất hùng hậu trên thế giới. Phát triển xã hội với nhiều ưu việt về văn hóa, giáo dục, y tế, nhà ở, thể thao, bình đẳng giới, phúc lợi xã hội và quyền của nhân dân lao động. Phát triển khoa học, kỹ thuật, công nghệ với tốc độ và thành tựu bước ngoặt, dẫn đầu thế giới trên nhiều lĩnh vực, điển hình là khoa học vũ trụ, kỹ thuật quân sự... Thực hành nền đối ngoại hòa bình, hợp tác và phát triển, gắn hòa bình với độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia, quyền tự quyết, bình đẳng trong sinh hoạt quốc tế; tạo ra một kiểu quan hệ quốc tế mới giữa các quốc gia dân tộc; giương cao ngọn cờ chủ nghĩa quốc tế vô sản. CNXH hiện thực đã thực hiện trên thực tế, là sản phẩm đích thực của thời đại lịch sử mới có thể đạt nhiều thành tựu rực rỡ và đem lại cuộc sống hòa bình, thịnh vượng, hạnh phúc cho hàng tỷ con người.

Trong những năm tháng CNXH lâm vào khủng hoảng nặng nề, những đầu óc tư bản đế quốc và phản động trên thế giới đều chỉ biết hình dung ra viễn cảnh toàn bộ các quốc gia xã hội chủ nghĩa lần lượt sụp đổ. Thế nhưng, sự thật không phải như vậy, thông qua cải cách, đổi mới, CNXH vượt qua khủng hoảng và phát triển rất đặc sắc trong bối cảnh mới của thời đại.

Cải cách CNXH ở Trung Quốc (từ năm 1978), đổi mới ở Việt Nam (từ năm 1986) và các quá trình tương tự ở các nước xã hội chủ nghĩa khác được triển khai với các nguyên tắc đúng đắn; vừa toàn diện, đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, lộ trình, giải pháp phù hợp; vừa kiên định và sáng tạo, kế thừa và phát triển, gắn lý luận với thực tiễn, gắn quốc gia với thế giới. Nhờ vậy, Trung Quốc đã trở thành nền kinh tế thứ hai thế giới và cường quốc lớn nhất đang trỗi dậy; Việt Nam đạt nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; Cuba hiên ngang trước bao vây cấm vận, kiên định xây dựng quốc gia xã hội chủ nghĩa độc lập, có chủ quyền, dân chủ, thịnh vượng và bền vững; các nước xã hội chủ nghĩa khác đều có nhiều thành công trong xây dựng và bảo vệ chế độ xã hội. Đây thật sự là một quá trình cải cách, đổi mới thành công cả về tư duy lý luận, nhận thức, tầm nhìn và thực tiễn, chủ trương, chính sách, khẳng định xung lực của CNXH trước mọi sóng, gió của thời cuộc.

Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn một số người không nhận ra điều đó. Ngày 02/02/2023, Hạ viện Mỹ chính thức thông qua Nghị quyết “Lên án sự khủng khiếp của CNXH”- (ký hiệu: H.Con.Res 9), đã hồ đồ quy kết những “tội ác” của CNXH: “Chế độ CNXH với chủ trương thâu tóm quyền lực trong tay đã luôn luôn trở thành những chế độ Cộng sản, độc tài chuyên chế”; “Chế độ CNXH luôn luôn đưa đến nạn đói, gây ra những cuộc thảm sát tập thể đã giết hại trên 100 triệu người trên toàn thế giới”; “Những tội ác ghê tởm nhất trong lịch sử đều do những kẻ theo chế độ CNXH sắt máu như: Lê nin, Stalin, Mao Trạch Đông, Fidel Castro, Pol Pot, Kim Chính Nhật (Kim Jong-il), Kim Chính Ân (Kim Jong-Un)…. Nghị quyết trên trắng trợn bịa đặt những “tội ác ghê tởm” cho các nhà lãnh đạo quốc gia XHCN, khiến cho người đọc liên tưởng, đồng nhất CNXH với các chế độ tương tự chủ nghĩa phát xít; đánh tráo khái niệm, đánh đồng họ với những nhân vật bị nhân loại lên án. Đây là thái độ thiếu văn minh và đi ngược lại những mục tiêu hòa bình, hợp tác, phát triển và giá trị chung mà nhân loại đang phấn đấu, chung tay thực hiện.

Gần đây, các thế lực cực đoan, thù địch đẩy mạnh những đòn công kích ồ ạt, mưu toan chớp thời cơ bằng các chiêu bài “bảo vệ dân chủ”, “bảo vệ nhân quyền”, “chống độc tài”, “chống khủng bố”, “cách mạng sắc màu”, “cách mạng nhung lụa”, “cách mạng đường phố”, nhất là thiên hướng sử dụng sức mạnh quân sự để áp đặt… với mưu đồ nhanh chóng xoá bỏ CHXH. Một số người trong hàng ngũ cộng sản và bộ phận nhân dân đã nhuốm màu tư bản, nảy sinh t¬ư tưởng bi quan, dao động, bàng quan, thậm chí đánh mất niềm tin vào chủ nghĩa Mác - Lênin và CNXH cũng cổ suý, hùa theo…tạo sự cản trở phát triển, tiến bộ xã hội của nhân loại. Vậy, vì sao thế lực cực đoan, thù địch lại hết sức hoảng sợ, luôn tìm mọi cách để hòng xoá bỏ CNXH?

Chủ nghĩa xã hội  - Ước mơ vươn tới của loài người

Chế độ xã hội chủ nghĩa là sản phẩm tất yếu khách quan theo quy luật vận động của lịch sử xã hội loài người. CNXH là một xu hướng, một trào lưu mới của xã hội, mang lại những giá trị tốt đẹp hơn cho con người và sự phát triển của lịch sử xã hội loài người. Không thể nói CNXH là Liên xô, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Cộng hòa Cu Ba… Mà chính xác là, các nước trên đang phát triển theo con đường CNXH, xây dựng đất nước xã hội chủ nghĩa. Đây là sản phẩm của Mác, Ăng ghen, Lê - nin và các nhà lý luận… phát hiện ra từ việc nghiên cứu quy luật vận động của xã hội và chỉ ra tính quy luật tất yếu. Họ đã tạo ra nền móng cho hệ thống lý luận về CNXH để ngày càng phát triển và không ngừng hoàn thiện. CNXH trong lịch sử đã từng bước phát triển từ tư tưởng đến hiện thực. Đó chính là vũ khí tư tưởng sắc bén cho giai cấp vô sản, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên thế giới để đấu tranh vì mục tiêu cao cả của nhân loại là xóa bỏ chế độ thống trị của giai cấp tư sản, tiến lên xây dựng một xã hội mới không còn áp bức, bóc lột, bất công. Đó là xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. 

Cách mạng Tháng Mười Nga thành công năm 1917, sự ra đời của nước Nga Xô viết - Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới. Tiếp đến, một loạt nước ở Châu Âu, Châu Á và Châu Mỹ La tinh tiến hành cách mạng thành công và đi lên CNXH. Sự xuất hiện nhà nước xã hội chủ nghĩa đã ảnh hưởng to lớn đến lịch sử phát triển của thế giới hiện đại, trở thành “bóng ma ám ảnh” các nhà chính trị tư sản, đã vạch trần nền móng kinh tế để xây dựng nên chế độ tư bản chủ nghĩa và bóc trần con đường, cách thức, thủ đoạn bóc lột, áp bức của giai cấp tư sản với người công nhân. Bởi vì, mỗi giây phút lao động, họ đang bị chủ sử dụng lao động tước đoạt một phần giá trị sức lao động. Chính sự tước đoạt đó làm nên sự giàu có của nhà tư bản. Đó không phải là mục tiêu phấn đấu tối hậu của các nước phát triển theo mô hình xã hội chủ nghĩa.

Tư tưởng CNXH luôn tồn tại và phát triển trong các phong trào đấu tranh ở các nước tư bản vì hòa bình, phát triển bền vững, công bằng và tiến bộ xã hội. Nhiều cuộc đình công, biểu tình đã diễn ra ở một số nước đòi cải thiện điều kiện làm việc, bảo đảm quyền lợi, lợi ích chính đáng của người lao động, buộc tư bản chủ nghĩa phải điều chỉnh để thích nghi. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: Kinh tế suy thoái đã làm phơi bày sự thật của những bất công xã hội trong các xã hội tư bản chủ nghĩa: Đời sống của đa số dân cư lao động bị giảm sút nghiêm trọng, thất nghiệp gia tăng; khoảng cách giàu - nghèo ngày càng lớn, làm trầm trọng thêm những mâu thuẫn, xung đột giữa các “sắc tộc”. Khủng hoảng năng lượng, lương thực, sự cạn kiệt của các nguồn tài nguyên thiên nhiên, sự suy thoái của môi trường sinh thái,... đang đặt ra những thách thức vô cùng lớn cho sự tồn tại và phát triển của nhân loại. Đó là hậu quả của một quá trình phát triển kinh tế - xã hội lấy lợi nhuận làm mục tiêu tối thượng, coi chiếm hữu của cải và tiêu dùng vật chất ngày càng tăng làm thước đo văn minh, lấy lợi ích cá nhân làm trụ cột của xã hội. Đó cũng chính là những đặc trưng cốt yếu của phương thức sản xuất và tiêu dùng tư bản chủ nghĩa. Sự rêu rao bình đẳng về quyền nhưng không kèm theo sự bình đẳng về điều kiện để thực hiện các quyền đó đã dẫn đến dân chủ vẫn chỉ là hình thức, không thực chất.(1) 

Như vậy, tương lai của xã hội loài người không phải là chủ nghĩa tư bản hay xã hội nào khác mà chính là CNXH với bản chất tốt đẹp: Tất cả vì con người, vì sự phát triển hài hòa giữa con người và môi trường sống. Chúng ta có những minh chứng rất thuyết phục, thực tế CNXH vẫn tồn tại và phát triển trong cộng đồng quốc tế mà cả thế giới đang nhìn thấy hằng ngày. Đó là, Chính phủ các nước tư bản phát triển hàng đầu thế giới vẫn thừa nhận và tôn trọng thể chế chính trị xã hội chủ nghĩa; tạo dựng và mong muốn quan hệ ngày càng mật thiết và tạo môi trường kinh tế bình đẳng với quốc gia phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Các nhà tư bản vẫn quan tâm đầu tư, hợp tác và phát triển sản xuất, kinh doanh ở các nước xã hội chủ nghĩa. Đó là hình ảnh các nước xã hội chủ nghĩa như: Trung Quốc, Việt Nam, Cu-ba... luôn vững vàng, hiên ngang trước mọi sự chống phá của các thế lực cực đoan, thù địch. Đây là nguồn cổ vũ lớn lao cho những người cộng sản chân chính và nhân dân các dân tộc trên thế giới trong cuộc đấu tranh vì lý tưởng XHCN cao đẹp của loài người.

Đi lên chủ nghĩa xã hội  là yêu cầu khách quan, là con đường tất yếu của cách mạng Việt Nam

Với truyền thống lâu đời dựng nước và giữ nước của dân tộc ta cho thấy, ước mơ, khát vọng ngàn đời của nhân dân ta là: Tổ quốc độc lập, hòa bình, thống nhất, phát triển, nhân dân có cuộc sống tự do, hạnh phúc. Ngay khi mới ra đời và trong suốt quá trình đấu tranh cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn khẳng định: CNXH là mục tiêu, lý tưởng của Đảng Cộng sản và nhân dân Việt Nam; đi lên CNXH là yêu cầu khách quan, là con đường tất yếu của cách mạng Việt Nam. Con đường này hoàn toàn mới mẻ và không ít khó khăn, nhưng giảm bớt được đau khổ cho nhân dân lao động. Chính điều đó, nhân dân ta tin Đảng, theo Đảng, hi sinh tính mạng và tài sản, hợp sức, đồng lòng để giành thắng lợi vẻ vang trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, đã làm nên huyền thoại Việt Nam, làm nên sức sống mãnh liệt và trường tồn của dân tộc Việt Nam. 

Khi nói đến Việt Nam không chỉ là nói đến tấm gương yêu nước, truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm để giành độc lập và tự do, mà phải kể đến những thành công của Việt Nam trên con đường xây dựng và phát triển đất nước. Thành tựu qua gần 40 năm đổi mới, đất nước ta phát triển mạnh mẽ, toàn diện, chiếm lĩnh nhiều đỉnh cao trong phát triển kinh tế, chính trị, an sinh xã hội; nhiều thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử, làm thay đổi hẳn bộ mặt và vị thế của đất nước so với những năm trước đó đã khẳng định giá trị to lớn, làm sáng rõ hơn Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH, lý luận về đường lối đổi mới, về CNXH và con đường đi lên CNXH ở nước ta ngày càng được hoàn thiện và từng bước được hiện thực hóa. Bên cạnh đó, thế giới ủng hộ Việt Nam ngày càng đa dạng hơn, không chỉ ủng hộ về vật chất, công nghệ, mà còn ủng hộ về tinh thần, sự đồng thuận phong cách ứng xử của Việt Nam trước các vấn đề quốc tế có liên quan... góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. “Với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta vẫn có thể nói rằng: Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định. Đó cũng là cơ sở niềm tin để khơi dậy khát vọng của nhân dân ta về một xã hội xã hội chủ nghĩa phồn vinh, vì hạnh phúc của nhân dân.

Hiện nay, Việt Nam đang vững bước vào thời đại mới với tư duy mới, với ý chí, khát vọng là độc lập dân tộc gắn liền với CNXH; bảo vệ vững chắc nền độc lập, thống nhất của Tổ quốc, xây dựng, phát triển đất nước hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc, sánh vai với các nước trên thế giới; Có trách nhiệm cao trong giải quyết các vấn đề toàn cầu trên tinh thần tôn trọng, hòa bình, hợp tác và phát triển. 

Với tầm nhìn, bước đi đúng đắn, sáng tạo, Đảng ta đã hoạch định đường lối chiến lược, xác định phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt, phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên. Trong đó, nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với chế độ xã hội chủ nghĩa là xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Chúng ta có đội ngũ cán bộ, đảng viên lãnh đạo, điều hành đất nước đều có trình độ cao, có kinh nghiệm hoạt động thực tiễn phong phú, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Thế nhưng, những khuyết tật của nền kinh tế thị trường, tình trạng tham nhũng, quan liêu, thoái hoá… là nguy cơ hiện hữu, đặt ra yêu cầu Đảng ta phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, xây dựng nội bộ Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, trở thành trung tâm đoàn kết, là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Trong những thập kỷ tới của thế kỷ XXI, CNXH ở nước ta sẽ còn gặp khó khăn trên con đường phát triển, song dưới sự lãnh đạo của Đảng, với năng lực sáng tạo dồi dào, Việt Nam sẽ vượt qua để hiện thực hóa các mục tiêu đề ra. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: Cả lý luận và thực tiễn đều cho thấy, xây dựng CNXH là kiến tạo một kiểu xã hội mới về chất, hoàn toàn không hề đơn giản, dễ dàng. Đây là cả một sự nghiệp sáng tạo vĩ đại, đầy thử thách, khó khăn, một sự nghiệp tự giác, liên tục, hướng đích lâu dài, không thể nóng vội. Vì vậy, bên cạnh việc xác định chủ trương, đường lối đúng, bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng, phải phát huy mạnh mẽ vai trò sáng tạo, sự ủng hộ và tham gia tích cực của nhân dân. Nhân dân tiếp nhận, ủng hộ và nhiệt tình tham gia thực hiện đường lối của Đảng vì thấy đường lối đó đáp ứng đúng yêu cầu, nguyện vọng của mình. Sức mạnh nhân dân là cội nguồn sâu xa của thắng lợi, của phát triển.

Như vậy, CNXH là mục tiêu, lý tưởng, có sức sống mãnh liệt với thời đại. “Hiện nay, gần 1,5 tỷ người trên hành tinh vẫn đang đi theo con đường xã hội chủ nghĩa với những thành tựu đáng trân trọng và tự hào. Dù còn nhiều khó khăn, thách thức, phức tạp, nhưng sự phát triển của các nước xã hội chủ nghĩa hiện nay (Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Cuba...) đã chứng minh rằng CNXH vẫn là hiện thực, là thực tế, là một chế độ xã hội tốt đẹp nhất trong lịch sử nhân loại đến ngày nay”(2).  Việt Nam tiếp tục lập nên những kỳ tích mới trong sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, thực hiện khát vọng vì một Việt Nam hùng cường, vững bước đi trên con đường CNXH. Đây cũng là minh chứng rõ nét nhất để đập tan những luận điệu xuyên tạc, chống phá CNXH của thế lực cực đoan, thù địch.

Không chỉ thể hiện sức sống ở các quốc gia xã hội chủ nghĩa, CNXH còn hiện diện trong các phong trào đấu tranh nhân dân rộng lớn trên toàn thế giới đang phê phán, bác bỏ mô hình tự do mới tư bản chủ nghĩa và năng động đưa ra các phương án thay thế vì một thế giới khác tốt đẹp hơn. Với tất cả sự khiêm tốn của người cộng sản, chúng ta vẫn có quyền khẳng định sức sống mãnh liệt của Chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, sức sống mãnh liệt của CNXH./.

Chú dẫn
[1] Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (2022), Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, tr.18-20.
[2] Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Sổ tay công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, Nxb Lý luận chính trị, H, 2022, tr. 90, 91

Nam Giang