Hội tụ đầy đủ giá trị đặc sắc về điều kiện tự nhiên, chiều sâu lịch sử - văn hóa, hào khí vùng đất cố đô anh hùng, sau 10 năm được công nhận là di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, Tràng An đã và đang chứng minh vai trò là nguồn lực quan trọng, trung tâm thúc đẩy kinh tế-xã hội của tỉnh phát triển theo mục tiêu tăng trưởng xanh, xứng đáng là hạt nhân, là "trái tim" của Đô thị di sản thiên niên kỷ trong tương lai.

Không giống như nhiều di sản khác phải chịu áp lực từ sự tác động của con người cũng như bài toán về sự hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, tại Tràng An, con người và thiên nhiên hài hòa với nhau, mang lại lợi ích cho nhau. Nhờ cơ chế quản lý và sự hợp tác công – tư hiệu quả, sự phát triển của di sản là tiền đề để tạo ra những nguồn lực bền vững đầu tư cho công tác bảo tồn ngày càng tốt hơn. Ở chiều ngược lại, công tác bảo tồn được thực hiện hiệu quả lại là cơ sở để Tràng An phát triển, lan tỏa những giá trị nổi bật toàn cầu đến đông đảo du khách trong và ngoài nước. Với cộng đồng dân cư nơi đây, di sản thực sự là của họ, do họ bảo vệ, giữ gìn. Và cũng chính di sản đang mang lại cho họ cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Thay vì sản xuất lúa không hiệu quả do địa hình phức tạp, cộng đồng cư dân địa phương đang tham gia các hoạt động du lịch, lan tỏa giá trị của vùng đất này.

Tràng An – trái tim của đô thị thiên niên kỷ trong tương lai. Ảnh: Ngân Dương

Sự phát triển du lịch tại Tràng An còn có ý nghĩa lớn trong việc thúc đẩy các khu, điểm du lịch khác, đưa Ninh Bình ngày càng trở thành điểm đến yêu thích của đông đảo du khách. Thời điểm lập hồ sơ đề cử danh hiệu di sản vào năm 2012, tỉnh Ninh Bình chỉ có trên 1 triệu lượt khách. Đến năm 2019, sau 5 năm Tràng An được UNESCO công nhận, tỉnh đã đón hơn 7,65 triệu lượt. Con số này ở giai đoạn 2010- 2019 tăng trưởng bình quân đạt hơn 12%/năm. Doanh thu từ du lịch đạt mức tăng trưởng 24,17%/năm. Trong đó, năm 2019 đạt 3.671 tỷ đồng, tăng gấp 6,7 lần so với 2010. Năm 2022, du lịch Ninh Bình phục hồi mạnh mẽ, đón 3,7 triệu lượt khách, doanh thu tăng gấp 5 lần cùng kỳ năm 2021. Đến năm 2023, toàn tỉnh đón 6,6 triệu lượt khách, riêng quần thể danh thắng Tràng An đón khoảng 4,6 triệu lượt, doanh thu gần 6.500 tỷ đồng. 6 tháng đầu năm 2024, Ninh Bình ước đón trên 6,28 triệu lượt khách, trong đó có trên 500 nghìn lượt khách quốc tế, tăng 38% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu du lịch ước đạt trên 6.000 tỷ đồng, gấp hơn 1,5 lần so với cùng kỳ năm trước. Ninh Bình cũng vinh dự lọt vào "Top 10 trải nghiệm cuốn hút nhất thế giới năm 2024".

Tỉnh Ninh Bình đang triển khai Đề án đến năm 2030, cơ bản đạt tiêu chí thành phố trực thuộc Trung ương với đặc trưng Đô thị di sản thiên niên kỷ, thành phố sáng tạo. Không chỉ là các giá trị vô giá về văn hóa, Di sản Tràng An còn hội tụ đầy đủ cảnh quan của một Đô thị di sản thiên niên kỷ như không gian kinh thành xưa với đặc trưng là các bức tường thành thiên tạo, lịch sử và tiếp nối; cơ sở hạ tầng của di sản; tốc độ phát triển kinh tế-xã hội; giá trị gia tăng và lan tỏa. Vóc dáng cố đô vàng son, anh hùng trên chặng đường mới đã được định hình và đang được hiện thực hóa từng ngày, xứng danh vùng đất đế đô, hướng tới sự phát triển xanh, hài hòa và bền vững.

Tiếp nối truyền thống lịch sử, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Ninh Bình đã luôn nâng cao tính đoàn kết, chủ động, sáng tạo và phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh của tỉnh để hướng đến sự phát triển nhanh và bền vững. Di sản văn hóa kinh đô Hoa Lư của Nhà nước Đại Cồ Việt, mà Vua Đinh Tiên Hoàng cùng các bậc Tiên đế, tiền nhân để lại và những thành tựu mà tỉnh Ninh Bình đã đạt được trong thời gian qua là vô cùng quý giá. Đây là nền tảng vững chắc để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Ninh Bình tiến tới mục tiêu thực hiện hóa khát vọng: xây dựng Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc trung ương, lấy tính chất đô thị di sản thiên niên kỷ làm giá trị cốt lõi. Qua đó thể hiện khát vọng tiếp nối truyền thống nghìn năm của con người và vùng đất Hoa Lư – Ninh Bình.

Di sản Tràng An được xem là nền tảng, động lực, là trái tim để Ninh Bình có thể khai thác hơn nữa thế mạnh của vùng đất từng được xem là kinh kỳ, đô hội từ hơn 1.000 năm trước. Từ đó dần hiện thực hóa mục tiêu đưa Ninh Bình trở thành một trong những trung tâm phát triển công nghiệp văn hóa, trung tâm tổ chức sự kiện của quốc gia, mang tầm quốc tế, điểm sáng trên bản đồ du lịch thế giới.

TT