Trong 2 ngày 3-4/7, tại Ninh Bình đã diễn ra hội nghị quốc tế về phát huy giá trị các danh hiệu UNESCO phục vụ phát triển bền vững tại Việt Nam. Ngay sau phiên khai mạc, các đại biểu đã bước vào phiên thảo luận chuyên đề tại hội nghị quốc tế về phát huy giá trị các danh hiệu UNESCO phục vụ phát triển bền vững tại Việt Nam. Nhiều ý kiến tâm huyết, kinh nghiệm quý báu đã được chia sẻ làm cơ sở quan trọng mở ra những cơ hội hợp tác và phát huy giá trị di sản thế giới bền vững hơn trong tương lai tại Việt Nam cũng như các nước trên thế giới.

Phiên thảo luận chuyên đề 3 tại Hội thảo quốc tế. Ảnh: Hải Đăng

Tham gia hội nghị có hơn 20 tham luận trực tiếp và trực tuyến, cùng nhiều ý kiến trao đổi của các đại biểu, đã tập trung làm rõ 3 chuyên đề trọng tâm, bao gồm: Thực tiễn về phát huy các danh hiệu UNESCO phục vụ phát triển bền vững tại Việt Nam; Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và giải pháp huy động nguồn lực trong bảo tồn và phát huy giá trị danh hiệu UNESCO phục vụ phát triển bền vững và giải pháp huy động nguồn lực trong bảo tồn và phát huy giá trị danh hiệu UNESCO phục vụ phát triển bền vững. 

Trong đó, nhiều vấn đề trọng tâm đã được thảo luận như: Cơ chế, chính sách đặc thù trong phân loại đô thị, bảo đảm các đô thị là di sản được UNESCO vinh danh không bị cuốn theo mô hình "đô thị nén", vừa thúc đẩy đô thị hóa, hiện đại hóa phù hợp chức năng đô thị di sản, vừa giữ gìn, bảo tồn được các giá trị cốt lõi mà UNESCO vinh danh.

Cùng với đó là có cơ chế, chính sách đặc thù cho lựa chọn mô hình cơ cấu kinh tế phù hợp với chức năng đô thị di sản đủ khả năng loại trừ kiểu công nghiệp hóa cổ điển gây tổn thương cho di sản văn hóa, xung đột với bảo vệ môi trường sống; cơ chế, chính sách đặc thù bảo đảm chuyển đổi sinh kế bền vững cho người dân trong các vùng di sản; cơ chế, chính sách đặc thù trong huy động, phân bổ các nguồn lực đầu tư cho phát triển bền vững các đô thị di sản, từ các cơ chế, chính sách giải phóng nguồn lực đất đai, tài chính, tự nhiên đến nguồn lực con người, nguồn lực văn hóa, thúc đẩy kết nối các loại nguồn lực cho phát triển, khắc phục các mâu thuẫn, xung đột giữa yêu cầu bảo tồn và phát triển...

Tham luận tại hội nghị, lãnh đạo UBND tỉnh Ninh Bình khẳng định, sau 9 năm kể từ khi được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới năm 2014, đến nay, Tràng An luôn được đánh giá hài hòa giữa bảo tồn và phát triển. Trong đó, du lịch có trách nhiệm được lựa chọn làm mô hình phát triển với sự tham gia của 3 trụ cột: Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng cư dân. Tỉnh Ninh Bình cũng nhận thức được tầm quan trọng của phát triển bền vững trong thời kỳ hội nhập, toàn cầu hóa và thách thức của biến đổi khí hậu cùng các vấn đề xã hội khác, từ đó xác định quan điểm phát triển bền vững dựa trên nền tảng các tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, nhất là về hệ thống di sản văn hóa và thiên nhiên, các danh hiệu UNESCO. 

Một phiên thảo luận chuyên đề tại Hội thảo quốc tế. Ảnh: Hải Đăng

Tại hội nghị, nhiều chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu cùng thống nhất và chia sẻ quan điểm: Để bảo tồn di sản, các quốc gia phải nhìn nhận nguồn lực theo hướng đa dạng chứ không chỉ ở lĩnh vực tài chính. Trong đó, xác định con người là trung tâm, mục tiêu của phát triển bền vững, do đó cần tăng cường sinh kế bền vững cho người dân trong vùng di sản. Đặc biệt, việc bảo tồn không chỉ chú trọng vùng lõi di sản mà cần có hoạch định cụ thể trên cả vùng đệm. 

Cùng với đó, cần tiếp cận một cách toàn diện cũng như mang tính hòa nhập để có thể giải quyết được những thách thức mà các khu di sản hiện nay đang đối mặt, như mất cân bằng đa dạng sinh học, đối phó với thảm họa thiên tai do biến đổi khí hậu gây nên. Cần có hướng dẫn, hành động rõ ràng, cụ thể để cùng nhau giải quyết được những thách thức đó...
Những ý kiến được trao đổi, chia sẻ tại Hội nghị quốc tế lần này là cơ sở quan trọng để các quốc gia thành viên tiếp tục học tập, áp dụng nhằm trao truyền Di sản cho các thế hệ tương lai theo đúng tinh thần Công ước Di sản Thế giới gắn với phát triển du lịch theo hướng tăng trưởng xanh, đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, để di sản thực sự là tài sản của cộng đồng, do cộng đồng bảo vệ và vì cộng đồng.

Hải Đăng