Hiện nay, tỉnh Ninh Bình đang sở hữu 3 danh hiệu được UNESCO công nhận. Đó là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An; Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại-Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt và Khu dự trữ sinh quyển châu thổ Sông Hồng. 

Một vùng non nước Ninh Bình. Ảnh: Ngân Dương.

Bên cạnh những danh hiệu đã được UNESCO công nhận, tỉnh Ninh Bình đang phối hợp tỉnh Hòa Bình và các cơ quan, đơn vị liên quan xây dựng hồ sơ quốc gia đệ trình UNESCO ghi danh Mo Mường là Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại; phối hợp với tỉnh Thái Bình và các cơ quan, đơn vị liên quan xây dựng hồ sơ quốc gia đệ trình UNESCO ghi danh "Nghệ thuật Chèo đồng bằng Sông Hồng" là di sản văn hóa đại diện của nhân loại. 

Đồng thời, tỉnh Ninh Bình cũng định hướng đề xuất Chính phủ cho phép Ninh Bình nghiên cứu, xây dựng hồ sơ đệ trình UNESCO ghi danh đối với Nghệ thuật hát Xẩm là Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại; hệ thống văn bia núi Non Nước là Di sản tư liệu thế giới.

Núi Thuý - sông Vân là hình ảnh đặc trưng của thành phố Ninh Bình. Ảnh: Vũ Minh

Nhận thức được tầm quan trọng của phát triển bền vững trong thời kỳ hội nhập, toàn cầu hóa và thách thức của biến đổi khí hậu cùng các vấn đề xã hội khác, tỉnh Ninh Bình luôn xác định mục tiêu phát triển nhanh và bền vững theo tinh thần và định hướng của Chiến lược phát triển bền vững Việt Nam đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2012. 

Trong đó, xác định quan điểm phát triển bền vững dựa trên nền tảng các tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, nhất là về hệ thống di sản văn hóa và thiên nhiên, các danh hiệu UNESCO, coi việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa vùng đất, con người Cố đô Hoa Lư là nhiệm vụ quan trọng. 

Theo đó, tỉnh Ninh Bình tập trung vào các định hướng như: Xác định con người là trung tâm, là mục tiêu của phát triển bền vững, tăng cường sinh kế bền vững cho người dân trong vùng di sản. Đối với cộng đồng sống trong khu vực di sản, bên cạnh việc tạo điều kiện, khuyến khích cộng đồng vận dụng những kinh nghiệm, tri thức truyền thống mà họ tích lũy được trong việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản, cần có cơ chế chia sẻ lợi ích với cộng đồng từ hoạt động bảo tồn di sản và phát triển du lịch bền vững, tạo điều kiện cho người dân tham gia vào các hoạt động bảo vệ di sản, bảo tồn các di tích lịch sử, văn hóa, các di sản văn hóa phi vật thể đang nắm giữ, phát triển đa dạng sinh học, tạo việc làm và thu nhập bền vững cho cộng đồng sống trong khu vực di sản. Tiếp tục hoàn thiện và thực hiện mô hình hợp tác công-tư trong quản lý, phát huy giá trị di sản, tạo động lực cho phát triển bền vững. Cùng với đó, tăng cường năng lực quản lý và phát triển nguồn nhân lực phát triển bền vững. 

Đồng chí Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình đã khẳng định tại Hội nghị quốc tế "Phát huy giá trị các danh hiệu UNESCO phục vụ phát triển bền vững tại Việt Nam": Ninh Bình là nơi duy nhất ở Việt Nam sở hữu danh hiệu "kép" của UNESCO: Di sản hỗn hợp Văn hóa và Thiên nhiên thế giới. Nhờ sở hữu những giá trị riêng có về địa lý, sinh thái và nhân văn, lại nằm ở vị trí yết hầu cực Nam khu vực miền Bắc, là điểm kết nối, giao thoa, chuyển tiếp liên vùng giữa vùng Đồng bằng châu thổ sông Hồng, vùng rừng núi Tây Bắc và vùng duyên hải Bắc Trung Bộ, rộng hơn là giữa các vùng cả nước, đã tạo cho Ninh Bình nguồn tài nguyên văn hóa, sinh thái phong phú, độc đáo và "gánh vác" những sứ mệnh lịch sử đặc biệt trong tiến trình dựng nước và giữ nước.

Đồng chí Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình.

Nhận thức rõ những giá trị đó là nguồn lực và động lực cho sự phát triển bền vững; cùng với tiến trình đổi mới của đất nước, sau hơn 30 năm tái lập tỉnh, với những quyết sách và bước đi đúng đắn, phù hợp, quyết tâm kiên định thực hiện những đột phá chiến lược theo hướng phát triển "Xanh và bền vững", kinh tế tỉnh Ninh Bình những năm qua đã vươn lên, phát triển hài hòa trên 3 lĩnh vực: Nông nghiệp - Công nghiệp và Dịch vụ, nhất là ngành du lịch phát triển mạnh mẽ và đang từng bước trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Từ năm 2022, Ninh Bình đã trở thành tỉnh tự cân đối ngân sách và có điều tiết về ngân sách Trung ương là 9%. Đặc biệt là đã thực hiện tốt công tác quản lý, bảo tồn và phát huy các giá trị toàn cầu của Di sản Thế giới, kết hợp hài hòa giữa việc gìn giữ môi trường, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống với phát triển kinh tế du lịch, bảo đảm lợi ích của người dân, doanh nghiệp và Nhà nước.

Mục tiêu hướng tới của việc xây dựng và phát triển nguồn nhân lực cho bảo tồn và phát huy giá trị di sản là xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý và chuyên môn có tính chuyên nghiệp cao, được trang bị và nắm vững những quy định của Luật Di sản văn hóa và những văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, cũng như những quy định của Công ước và Hiến chương quốc tế về Di sản thế giới. 

Các mục tiêu phát triển bền vững của Ninh Bình luôn đặt con người là trung tâm, là mục tiêu cho sự phát triển. Quản lý di sản nhằm trao truyền cho các thế hệ tương lai theo đúng tinh thần Công ước Di sản thế giới gắn với phát triển du lịch theo hướng tăng trưởng xanh, đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, để di sản thực sự là tài sản của cộng đồng, do cộng đồng bảo vệ và vì cộng đồng. Đây đã và đang là mục tiêu mà các cơ quan quản lý Di sản tỉnh Ninh Bình hướng đến.

QT