Gần 5 năm qua, với tinh thần trách nhiệm cao trước Đảng bộ, cử tri và nhân dân trong tỉnh, HĐND tỉnh, các vị đại biểu HĐND tỉnh đã tổ chức triển khai các nhiệm vụ theo hướng quyết liệt, đồng bộ, sâu sát, khoa học, thiết thực và hiệu quả. Đặc biệt là đã phát huy trí tuệ tập thể, tạo sự thống nhất cao trong quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương. Nhiều nghị quyết của HĐND tỉnh ban hành đã kịp thời thể chế hóa các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế, giải quyết tốt những vấn đề cấp bách, đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh, xứng đáng với niềm tin của cử tri, nhân dân. 

Ngay từ năm đầu nhiệm kỳ XIV, kế thừa, phát huy những kết quả và kinh nghiệm của HĐND tỉnh các khóa trước, Thường trực HĐND tỉnh đã đề ra nhiều giải pháp nhằm tạo khâu đột phá trong triển khai các chương trình công tác và đã đem lại hiệu quả rõ nét. Trọng tâm là đổi mới cách thức tổ chức các kỳ họp; nâng cao chất lượng khảo sát, giám sát; đổi mới hình thức, nội dung và phương pháp tiếp xúc cử tri;  coi trọng và đề cao vai trò, trách nhiệm của đại biểu HĐND tỉnh trong quyết định các vấn đề quan trọng của tỉnh. 

Để nâng cao chất lượng kỳ họp, Thường trực HĐND tỉnh đã đổi mới cách thức chuẩn bị và tổ chức kỳ họp. Theo đó, Thường trực HĐND tỉnh chỉ đạo tổ chức sớm hội nghị liên tịch thống nhất nội dung kỳ họp; phân công các cơ quan, đơn vị soạn thảo và các Ban của HĐND tỉnh phối hợp thẩm tra ngay từ quá trình xây dựng đề án, dự thảo nghị quyết; phát huy vai trò của chủ tọa trong điều hành linh hoạt các phiên họp và gợi mở các vấn đề để đại biểu HĐND tỉnh tham gia thảo luận, quyết định. Bên cạnh đó, HĐND tỉnh đã chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin để tổ chức và điều hành kỳ họp. Các thông tin, tài liệu phục vụ kỳ họp được cung cấp thông qua hộp thư điện tử, đảm bảo nhanh chóng, tiện lợi, giúp đại biểu chủ động trong nghiên cứu tài liệu, có nhiều thời gian nghiên cứu, từ đó tham gia đóng góp ý kiến tại kỳ họp đảm bảo sâu sắc hơn, có chất lượng hơn. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức 21 kỳ họp và đã thực hiện chất vấn tại 11 kỳ họp thường lệ với trên 150 ý kiến chất vấn. Đặc biệt, với nhiều đổi mới trong hoạt động chất vấn tại nghị trường, nhiều đại biểu đã bám sát và đi đến cùng các vấn đề chất vấn với những người đứng đầu các sở, ngành để giải quyết tốt hơn những vấn đề bức xúc trong đời sống của nhân dân một cách thiết thực. 

Một trong những điểm nổi bật trong hoạt động của HĐND tỉnh nhiệm kỳ XIV đó là chất lượng các nghị quyết được ban hành ngày càng được nâng lên. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh khóa XIV đã ban hành 325 nghị quyết, trong đó năm 2020 là năm thứ hai liên tiếp HĐND tỉnh ban hành số lượng nghị quyết nhiều nhất (6 kỳ họp với 119 nghị quyết). Hầu hết các nghị quyết của HĐND tỉnh ban hành đã được thực tiễn khẳng định là đúng đắn, phù hợp và đi vào cuộc sống, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để các cấp, các ngành triển khai hiệu quả. Tiêu biểu là các nghị quyết về phát triển kinh tế-xã hội 5 năm giai đoạn 2016-2020; nghị quyết về phát triển nông nghiệp, nông thôn, về thu hút đầu tư phát triển công nghiệp, về phát triển mạng lưới y tế, giáo dục... Không chỉ quan tâm ban hành các cơ chế, chính sách mới, HĐND tỉnh còn kịp thời sửa đổi, bổ sung, thay thế một số nghị quyết ngay trong nhiệm kỳ để đảm bảo phù hợp với yêu cầu của quản lý và phát triển của thực tiễn. 

Cùng với đổi mới, nâng cao chất lượng kỳ họp, chất lượng ban hành Nghị quyết, HĐND tỉnh đã chú trọng thực hiện tốt công tác giám sát, khảo sát. Theo đó, Thường trực HĐND tỉnh đã chỉ đạo điều hòa, phối hợp hoạt động giám sát chung đảm bảo khoa học, đồng bộ, tránh trùng lắp về nội dung, thời gian, đối tượng giám sát. Phương thức giám sát được thực hiện linh hoạt, kết hợp giữa giám sát, khảo sát trực tiếp tại cơ sở và giám sát qua báo cáo để đánh giá toàn diện và sát thực; chú trọng phát huy vai trò của các tổ đại biểu HĐND tỉnh trong giám sát các nội dung liên quan trực tiếp đến địa bàn ứng cử. Sau giám sát, đã kịp thời ban hành thông báo kết luận với các kiến nghị cụ thể, sát hợp để các cơ quan, đơn vị khắc phục những hạn chế, đề ra các giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn chính sách, pháp luật của Nhà nước và các nghị quyết của HĐND tỉnh. Thường trực HĐND tỉnh cũng yêu cầu các đại biểu HĐND nâng cao năng lực, trách nhiệm, có chính kiến rõ ràng trong việc đánh giá tình hình, kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao của các đối tượng chịu sự giám sát và theo đến cùng việc thực hiện kết luận giám sát. Thông qua các hoạt động giám sát, kịp thời phát hiện những tồn tại bất hợp lý ở các địa phương, đơn vị, đưa ra các kiến nghị, trong đó có nhiều kiến nghị đã được các cơ quan chức năng tiếp thu nghiêm túc và giải quyết có hiệu quả. 

Ngoài ra, thực hiện các quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015, Thường trực HĐND tỉnh đã thực hiện giám sát trực tiếp thông qua các phiên giải trình. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Thường trực HĐND tỉnh khóa XIV đã tổ chức 10 phiên giải trình về một số vấn đề phát hiện qua giám sát và nội dung được đại biểu HĐND tỉnh quan tâm như: Việc quản lý công trình cấp nước và quản lý chất lượng nước sinh hoạt trên địa bàn tỉnh; việc thực hiện pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn tỉnh; về thực hiện một số chính sách đối với người có công; công tác thi hành án dân sự liên quan đến hoạt động tín dụng, ngân hàng; về nợ đọng thuế trên địa bàn tỉnh; công tác quản lý dịch vụ văn hóa; việc xử lý rác thải, đảm bảo vệ sinh môi trường tại các bệnh viện; việc chấp hành các quy định về thực hiện các khoản thu trong trường học; việc xử lý các công trình, dự án chậm tiến độ trên địa bàn tỉnh... Qua 4 năm triển khai thực hiện, hoạt động giải trình của Thường trực HĐND tỉnh đã trở thành hoạt động thường xuyên, đi vào nền nếp, đã phát huy hiệu quả tích cực, bởi hoạt động giải trình không chỉ làm rõ trách nhiệm mà còn đề xuất giải pháp, kiến nghị, đề xuất tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm sự hài hòa giữa lợi ích chung của các cấp, các ngành, doanh nghiệp với lợi ích của người dân; đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, tăng niềm tin của cử tri, nâng cao hiệu quả, hiệu lực giám sát của HĐND.

Với phương châm "gần dân, trọng dân, hiểu dân, lắng nghe ý kiến của nhân dân và có trách nhiệm với nhân dân", thời gian qua, Thường trực HĐND tỉnh đã chú trọng đổi mới cách thức tổ chức tiếp xúc cử tri. Theo đó, công tác tiếp xúc cử tri đã được đổi mới theo hướng mở rộng thành phần, đối tượng cử tri đến các xã, phường, thôn, xóm, tổ dân phố, tạo điều kiện để đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với cử tri và nhân dân. Tại các cuộc tiếp xúc đều mời đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành của tỉnh, của huyện cùng lắng nghe để có thể trực tiếp đối thoại, giải đáp những ý kiến, kiến nghị của cử tri. Do vậy, hầu hết ý kiến, kiến nghị của cử tri được các đại biểu và cơ quan chức năng đối thoại, giải trình khá đầy đủ, có phương hướng giải quyết cụ thể. Đối với những ý kiến về các vấn đề bức xúc, nổi cộm đã được các đại biểu tiếp thu và làm cơ sở để chất vấn tại kỳ họp.

HĐND tỉnh Ninh Bình khóa XIV, nhiệm kỳ 2016-2021 đã đi gần hết chặng đường. Những kết quả mà HĐND tỉnh khóa XIV đạt được là hết sức cơ bản và có ý nghĩa to lớn, góp phần đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của cơ quan dân cử. Kết quả này khẳng định sự đoàn kết, thống nhất, tâm huyết, trí tuệ của từng đại biểu, là sự kế thừa của các nhiệm kỳ trước đây, góp phần củng cố, xây dựng niềm tin trong cử tri và nhân dân với Đảng, với cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương. 

Trong giai đoạn hiện nay, trước những yêu cầu của công cuộc đổi mới, để đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của tỉnh, đòi hỏi HĐND tỉnh, các vị đại biểu HĐND tỉnh cần tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động theo hướng sâu sát, thiết thực, khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, quyết định các chủ trương, biện pháp quan trọng để phát huy tiềm năng, thế mạnh, xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, không ngừng cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, trong thời gian tới, Thường trực HĐND tỉnh, các Ban của HĐND tỉnh và mỗi vị đại biểu HĐND tỉnh cần tiếp tục thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là: Tiếp tục nâng cao vai trò, trách nhiệm của HĐND trong việc quyết định các vấn đề quan trọng của tỉnh về chính sách tài chính, ngân sách, chính sách thu hút đầu tư, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra: phấn đấu đến năm 2025 là tỉnh phát triển trung bình khá, đến năm 2030 trở thành tỉnh khá trong khu vực đồng bằng sông Hồng; tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới vào năm 2024 và phấn đấu tự cân đối ngân sách trong nhiệm kỳ. 

Hai là: Nâng cao hiệu quả thực hiện chức năng giám sát đối với toàn bộ hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương, đặc biệt là giám sát việc thực thi pháp luật của các cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế - xã hội trên địa bàn để kịp thời phát hiện những mâu thuẫn, yếu kém trong quản lý, điều hành, giúp cơ quan Nhà nước điều chỉnh hoạt động theo hướng tích cực, hiệu quả. 

Ba là: Trong công tác thông tin, dân nguyện cần tiếp tục đổi mới công tác tiếp xúc cử tri theo hướng mở rộng thành phần, đa dạng đối tượng, thực hiện tiếp xúc theo chuyên đề và tổ chức tiếp xúc đến tận khu dân cư nhằm tạo điều kiện để đại biểu HĐND tỉnh, lãnh đạo các sở, ngành có liên quan được tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với cử tri, nhân dân, góp phần giải quyết tốt hơn những vấn đề bức xúc nảy sinh từ thực tiễn. Thực hiện nghiêm túc Quy chế tiếp công dân, tăng cường đôn đốc, giám sát, khảo sát các cơ quan Nhà nước để giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các đơn thư khiếu nại, tố cáo. 

Bốn là: Với vai trò, trọng trách mà nhân dân giao phó, mỗi đại biểu HĐND phải không ngừng học tập, nghiên cứu, nâng cao trình độ, nắm bắt thực tiễn; phát huy trí tuệ, dân chủ trong việc thảo luận, tham gia quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương; gần dân, sát dân, sâu sát cơ sở; tâm huyết, trách nhiệm, đi đến cùng vấn đề chính đáng mà cử tri, nhân dân quan tâm, thực sự là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, xứng đáng với niềm tin của cử tri và nhân dân trong tỉnh. 

Năm là: Năm 2021 là năm đầu triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, cũng là năm tổng kết nhiệm kỳ và tiến hành bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Vì vậy, trước mắt cần rà soát việc thực hiện nhiệm vụ nhiệm kỳ 2016 - 2021 của HĐND tỉnh, phục vụ tốt cho việc tổng kết nhiệm kỳ HĐND tỉnh khóa XIV, kịp thời rút ra bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo. Tích cực, chủ động tham gia chuẩn bị và tổ chức tốt cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 trên địa bàn tỉnh thành công tốt đẹp, bảo đảm dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm, thực sự là ngày hội của toàn dân. Trong đó, tập trung tham mưu, đề xuất với Ban Thường vụ Tỉnh ủy lãnh đạo, chỉ đạo công tác chuẩn bị nhân sự ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2021-2026 thật sự tiêu biểu, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân. 

Kế thừa và phát huy truyền thống của HĐND tỉnh qua các khóa; nhận thức rõ trách nhiệm của mình trước yêu cầu hội nhập, phát triển của đất nước, của tỉnh, HĐND tỉnh và các vị đại biểu HĐND tỉnh tiếp tục đoàn kết, thống nhất, khắc phục khó khăn, quyết tâm cùng Đảng bộ, quân, dân trong tỉnh phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh-quốc phòng và xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, xây dựng quê hương Ninh Bình ngày càng giàu đẹp, văn minh, xứng đáng với niềm tin mà cử tri và nhân dân giao phó.

Trần Hồng Quảng

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh