Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã và đang được lãnh đạo Đảng và Nhà nước quan tâm và coi là một trong những trụ cột quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng cũng như giúp cho ngành năng lượng phát triển bền vững. Năm 2020, Nghị quyết số 55 của Bộ Chính trị về “Chiến lược phát triển ngành năng lượng đến 2030, định hướng đến năm 2045” đã nêu rõ, tiết kiệm năng lượng phải được coi là quốc sách quan trọng và là trách nhiệm của mọi tổ chức, cá nhân. Tiết kiệm năng lượng có những lợi ích rất to lớn như bảo tồn nguồn năng lượng quốc gia; Bảo vệ môi trường, giảm chất thải gây hiệu ứng nhà kính; Giúp cho ngành năng lượng nói riêng và nền kinh tế nói chung phát triển bền vững.

Những vấn đề liên quan đến tiết kiệm và sử dụng hiệu quả năng lượng là vấn đề hết sức quan trọng của mọi quốc gia. Bởi, nguồn năng lượng đang ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của tất cả các ngành sản xuất như nông nghiệp, công nghiệp, tiêu dùng và ngay cả các hộ gia đình, nhu cầu năng lượng đang ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày.

Với tầm quan trọng như vậy, nguồn năng lượng được xem là quốc sách của mọi quốc gia và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Vì vậy, từ năm 2010, Quốc hội đã ban hành Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả năm 2010, đây cũng là một dấu mốc quan trọng để Luật hóa vấn đề cấp bách này ở Việt Nam.

Sử dụng năng lượng như thế nào cho tiết kiệm và hiệu quả là một vấn đề cần được quan tâm hàng đầu. Thực tế, các chương trình hành động thực hiện Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã có, các kế hoạch chi tiết cũng đã được Bộ Công Thương ban hành.

Việc tuyên truyền rộng rãi, giúp người dân thay đổi nhận thức của mình, đặc biệt là doanh nghiệp - bộ phận sử dụng lớn nguồn năng lượng. Tuyên truyền phải là cái đi đầu, thông qua đó để thay đổi cách nhìn, nâng cao nhận thức của người dân về các vấn đề, trong đó có vấn đề liên quan đến việc sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng.

Có thể khẳng định rằng, trong thời gian qua việc tiết kiệm năng lượng đã đạt được những kết quả hết sức đáng khích lệ. Thực hiện Quyết định số 280/QĐ-TTg ngày 13/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả năm 2019 - 2030 và Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 07/5/2020 của Chính phủ về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020-2025, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 128/QĐ-BCT ngày 28/01/2022 về việc phê duyệt danh mục nhiệm vụ thực hiện năm 2022 thuộc Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030. Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 07/05/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020-2025, đảm bảo tối thiểu tiết kiệm 2% - 5% tổng điện năng tiêu thụ trong năm.  

Đây là một kết quả khả quan và rất có ý nghĩa về kinh tế, xã hội cũng như về mặt bảo vệ môi trường. Tuy nhiên tiềm năng tiết kiệm năng lượng trong nhiều ngành tại Việt Nam vẫn còn lớn.
Mạng lưới Tiết kiệm điện được ra mắt ngày 07/6/2022 với mục tiêu kết nối các tổ chức, cá nhân, các đơn vị điện lực tham gia để phổ biến, tuyên truyền, chia sẻ các chủ trương, chính sách, quy định pháp luật, các kinh nghiệm, giải pháp thực hiện tiết kiệm điện; nâng cao ý thức tiết kiệm điện đến cộng đồng, các cơ quan quản lý, tổ chức xã hội, doanh nghiệp dịch vụ và các thành phần kinh tế thông qua hoạt động đào tạo, phổ cập kiến thức, chiến dịch truyền thông và nhiều hoạt động khác thuộc Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030.

 
Logo chính thức của Mạng lưới tiết kiệm điện Việt Nam (VESN)

Với việc hình thành Mạng lưới Tiết kiệm điện rộng khắp trên phạm vi toàn quốc, các hoạt động tiết kiệm điện sẽ được triển khai đồng bộ, thống nhất và hiệu quả, qua đó góp phần thực hiện đạt được các mục tiêu đặt ra của Chính phủ về tiết kiệm điện và phát triển bền vững.

Hiện nay vấn đề biến đổi khí hậu đang có tác động rất lớn đối với sự phát triển của nhiều quốc gia. Vì vậy, việc tiết kiệm năng lượng cần sự chung tay của tất cả các quốc gia, cùng hành động, cùng làm và làm sao để có thể giữ nhịp phát triển một cách bền vững. Đặc biệt là đối với doanh nghiệp - bộ phận sử dụng lớn nguồn năng lượng. Mặc dù hiện nay các doanh nghiệp cũng đã làm rất tốt vấn đề này, nhưng vẫn cần phải cố gắng hơn nữa. Trong quá trình sản xuất sản phẩm cố gắng tiết kiệm để mỗi một khâu, mỗi công đoạn có thể tiết kiệm tối đa nhiên liệu đầu vào. Cần tận dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại, ít tiêu hao năng lượng, loại bỏ các công nghệ cũ để tiết kiệm chi phí năng lượng phát sinh.

Bên cạnh đó, cần thay đổi từ nhận thức, ý thức của mỗi người. Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả hiện tại cũng chính là đang góp phần gìn giữ tài nguyên cho thế hệ mai sau.

Lan Hương