Chuối lùn là một loại trái được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng, chuối chứa nhiều thành phần dinh dưỡng cao. Những năm gần đây, nhờ đặc tính dễ trồng, khả năng thích nghi được với nhiều loại đất, ít tốn công chăm sóc lại cho thu nhập cao, chuối lùn đã và đang trở thành cây trồng chủ lực giúp phát triển kinh tế cho nhiều địa phương. Chuối lùn là một loại trái được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng, chuối chứa nhiều thành phần dinh dưỡng cao. 

Cây chuối lùn. Ảnh: Huy Hoàng

Thời vụ trồng

Cây chuối lùn có thể trồng quanh năm, tuy nhiên thời điểm tốt nhất là vào tháng 2 âm lịch. Ở thời điểm này, điều kiện tự nhiên rất thuận lợi cho cây chuối lùn phát triển. Ngoài ra, khi trồng chuối vào tháng 2 âm lịch, cây sẽ cho thu hoạch vào dịp Tết. Như vậy, chuối sẽ được bán với giá cao hơn, giúp người trồng chuối có thể tăng thêm thu nhập.

Chuẩn bị đất trồng

Bà con chọn loại đất thịt nhẹ, đất phù sa hoặc những vùng đất cao, dễ thoát nước như đất đồi để trồng chuối lùn. Vì với những vùng đất thấp, ngập nước, cây dễ bị thối rễ.

Chọn giống

Tiêu chuẩn cây giống: Để chuối lùn cho ra quả vào đúng dịp Tết thì ở thời điểm trồng, bà con chọn những cây con có từ 6 - 9 lá mầm và có chiều cao khoảng 70 - 90 cm. Cây con phải to khỏe, không sâu bệnh và là cây thứ 2, thứ 3 ở cây mẹ đã trổ buồng. Nếu bà con chọn cây giống ở những cây mẹ chưa trổ buồng thì khi đào cây giống lên sẽ làm ảnh hưởng đến sự phát triển và năng suất của cây mẹ sau này.

Sau khi đã chọn được những cây giống đạt tiêu chuẩn, đào toàn bộ củ và rễ của cây lên. Sau khi đào xong, ta tiến hành cắt hết rễ, mầm và lá cho cây con (chỉ để 1 lá ngọn trên cây) trước khi đem trồng. Điều này giúp cây không bị tiêu hao nước, dinh dưỡng, đồng thời khi cây chỉ có 1 lá thì giúp cây không bị đổ khi gặp gió to. Sau khi cắt xử lý cây giống xong, bà con đưa cây vào chỗ râm mát trong 1 - 2 ngày để cây liền vết thương trước khi đem trồng.

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây chuối lùn

Để trồng cây chuối lùn bạn cần đào hố và bón lót trước đó 1 tháng. Hố trồng nên có kích thước khoảng 50x60x60cm. Hàng cách hàng khoảng 2m. Bón lót trước cho hố lượng 30kg phân chồng hoai mục và 1kg phân NPK + vôi bột.

Sau khi chuẩn bị hố trồng 1 tháng và chọn được những cây giống khỏe mạnh nhất bạn tiến hành trồng chuối. Chọn ngày mát mẻ không nắng để trồng. Dùng cuốc đào một hố vừa bằng bầu đất. Cho bầu đất chứa cây xuống và lấp đất lên phần gốc và lèn chặt lại để cố định chuối thẳng không bị đổ. Trồng xong tưới nước ngay cho cây và duy trì việc tưới nước 2 ngày 1 lần trong 1 tháng đầu sau khi mới trồng.

Ngoài ra cần tiến hành bón lót cho cây. Với mỗi gốc chuối, bón khoảng 1 xảo phân ủ mục và 200- 300g phân tổng hợp. Cần đào 1 rãnh vòng quanh, cách gốc 20-30 cm gốc cây để rắc phân vào. Sau khi bón xong, dùng cuốc lấp đất kín phân. Như vậy, phân sẽ không bị phân hủy khi gặp ánh sáng mặt trời, lượng dinh dưỡng trong phân sẽ được đảm bảo một cách tốt nhất.

Tiếp theo, dùng rơm rạ phủ kín bề mặt hố nhằm giữ độ ẩm cho đất đồng thời khi rơm mục sẽ tạo một lượng phân hữu cơ trong đất. Cuối cùng ta tưới nước xung quanh gốc cây.

Để việc trồng chuối lùn đạt hiệu quả cao, khi trồng chuối lùn chỉ nên để 1 cây mầm duy nhất. Do vậy bà con phải kiểm tra mầm thường xuyên, nếu thấy xuất hiện mầm mới, nên dùng dao cắt bỏ để tránh phân tán chất dinh dưỡng nuôi cây. Cắt sát gốc sau đó dùng mũi dao nhọn đâm thẳng xuống để diệt mầm đó đi. Không nên đào gốc mầm lên vì như vậy sẽ làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây mẹ.

Từ khoảng tháng 8, tháng 9 trở đi, ta mới bắt đầu để mầm làm cây giống cho năm sau. Trong quá trình cây sinh trưởng và phát triển sẽ xuất hiện những lá đã già và khô và gãy bám ở thân cây, đây là một trong số những nguyên nhân gây sâu bệnh cho cây. Bà con phải thường xuyên chú ý, nếu thấy có lá khô, lá vàng, bà con dùng dao cắt bỏ.

Sau khi cây trổ hoa và ra được khoảng 13 nải trên 1 buồng, bà con tiến hành bẻ bắp và tỉa quả cho cây. Dưới đáy buồng là hoa đực hay còn gọi là bi chuối. Lúc này, hoa đực đã hết tác dụng, vì vậy ta nên cắt bỏ đi.
Ngoài ra đáy buồng thường xuất hiện nải kẹ, quả nhỏ không phát triển, cũng nên cắt bỏ để không làm ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của buồng. Việc tỉa nải nên tiến hành vào buổi chiều, tránh trời mưa để hạn chế mất nhựa, làm ảnh hưởng đến mẫu mã của buồng chuối sau này.

Sau khi cây ra buồng được khoảng 1 tháng, ta phải làm cây chống buồng để giữ cho cây không bị đổ khi gặp gió.

Thu hoạch chuối

Thời gian sinh trưởng của cây chuối lùn dài khoảng 10 tháng. Sau khi cây trổ buồng từ 4- 5 tháng, bà con kiểm tra thấy, những quả cuối buồng chuyển từ xanh sang vàng nhạt, quả tròn đều.. ta có thể bắt đầu thu hoạch.
Buồng chuối đạt tiêu chuẩn phải thẳng, quả chuối tròn đều, màu sắc xanh tự nhiên, đảm bảo đúng chất lượng của chuối lùn thương phẩm./.

Huy Hoàng (t/h)